Marketing là một lĩnh vực rộng bao hàm nhiều yếu tố: từ nghiên cứu thị trường, hiểu rõ hành vi và nhu cầu khách hàng đến việc sáng tạo các chiến lược phân phối, truyền thông, kích thích tiêu thụ hàng hóa.
Chúng ta biết rằng thị trường hay thị hiếu và nhu cầu của con người luôn thay đổi theo thời gian và sự biến đổi của xã hội do đó những kiến thức về marketing sẽ không hoàn toàn cố định; nó phải luôn phát triển, đổi mới để thích ứng với môi trường kinh tế – xã hội đầy biến động. Từ đặc điểm đó, chúng ta thấy rằng học marketing không thể chỉ bó buộc trong lý thuyết câu chữ mà cái quan trọng là biết kết hợp lý thuyết với quan sát và phân tích thực tế, hơn hết là kinh nghiệm từ thực hành. Ông bà ta có câu “Muốn giỏi phải làm”, vậy khi mới chập chững học marketing, chúng ta “làm” như thế nào? Không hẳn cứ phải có cơ hội làm việc trong các công ty, cọ xát thực tế mới có thể học và ứng dụng; cũng không phải chúng ta cứ ngồi đợi chờ cơ hội để thực hành. Bản thân mình chính là yếu tố tuyệt diệu để học và ứng dụng kiến thức marketing bởi lẽ chúng ta có quyền tự quyết định, tự chịu trách nhiệm và quan trọng là chúng ta có thể bắt đầu ngay khi chúng ta muốn.
Dưới đây là một số cách học marketing từ cuộc sống của chính mình bằng cách thực hành và ứng dụng.
Muốn ứng dụng tốt, phải có cái nhìn tổng quát ban đầu
Làm điều gì cũng cần có “nền móng vững chắc”, phải tìm hiểu và học hỏi các kiến thức cơ bản thì những kinh nghiệm thu được mới có giá trị. Nếu ngay từ bước khởi đầu đã đi lệch hướng thì làm sao đến đích đúng không?
Tự học hỏi không khó: sách báo, thông tin trên internet, gia nhập các cộng đồng về marketing, tham gia câu lạc bộ/ nhóm marketing…sẽ tạo động lực và giúp chúng ta trao đổi các vấn đề marketing với nhau. Chăm chỉ và đam mê sẽ giúp bạn tìm tòi và tiếp thu tốt hơn.
Học cách tìm hiểu thị trường và hành vi khách hàng với quy mô nhỏ
Thị trường hay khách hàng là tập hợp của nhiều cá nhân, dù là ở quy mô lớn hay nhỏ. Việc nghiên cứu thị trường và hành vi khách hàng rất quan trọng trong marketing. Vậy tại sao chúng ta không thử nghiên cứu những vấn đề này trong quy mô mà mình có thể thực hiện được để cảm nhận, để hiểu thêm những yếu tố thực tế nho nhỏ về nó.
Quy mô có thể thử như: gia đình mình, gia đình bạn bè, lớp học, bạn bè trên trang mạng xã hội v.v…Bạn có thể tự suy nghĩ ra một vấn đề cần tìm hiểu và đặt ra một bản khảo sát đơn giản. Ví dụ: bạn muốn biết loại dầu gội nào được sử dụng nhiều nhất trong số những người bạn quen và lí do tại sao. Bạn có thể xem những mẫu câu hỏi điều tra trên mạng rồi tự mình làm ra một phiếu điều tra đơn giản, hoàn toàn miễn phí trên mạng xã hội hay thông qua email. Từ kết quả thu được bạn sẽ phân tích được vấn đề từ góc độ tuổi tác, giới tính, ưu điểm của sản phẩm và những phản ứng về sản phẩm của bạn bè và người thân. Thật thú vị khi có thể thực hành những gì mình học và biến những kiên sthức khô khan trở nên sinh động hơn phải không?
Về tìm hiểu hành vi người tiêu dùng, bạn có thể “đóng vai” người “nghiên cứu” khi cố gắng luyện tập thói quen hỏi và quan sát những người xung quanh để hiểu thêm quá trình tác động đến hành vi người tiêu dùng. Ngay cả bản thân bạn cũng là một cá thể để xem xét. Bằng cách để ý hơn đến những người xung quanh và chính mình, bạn có thể nhận ra nhiều điều hay từ việc quan sát đó. Khi đi mua hàng cùng bạn bè hay gia đình, bạn nên đặt câu hỏi “tại sao chọn thương hiệu này mà không chọn thương hiệu kia?”, “tại sao người ta bố trí sản phẩm ở vị trí này?” hay “tại sao cùng khuyến mãi mà có sản phẩm lại không được lựa chọn?”. Đây là cách khiến cho não hoạt động linh hoạt và học một cách tích cực không thụ động.
Ngoài ra bạn cũng có thể quan tâm đến các quảng cáo nổi bật, thu hút mọi người xung quanh trong thời gian gần đây và thử phân tích xem vì sao nó đem lại hiệu quả như vậy, ảnh hưởng tới hành vi mua hàng của những người quanh bạn như thế nào. Tích cực hơn, bạn có thể đưa chủ đề này lên các diễn đàn về marketing để mọi người cùng nhau bàn luận.
Học hỏi các thương hiệu lớn và uy tín
Các thương hiệu nổi tiếng hiện nay luôn có một đội ngũ marketing hùng mạnh, giàu kinh nghiệm và sáng tạo. Các chiến lược mà họ đưa ra chính là những kiến thức marketing thực tiễn nhất. Người ta đã ứng dụng, đã sáng tạo và đem lại những kết quả rõ ràng; chúng ta có thể rút ra nhiều bài học từ đó. Vì vậy học marketing từ thực tiễn không thể thiếu việc luôn cập nhật các thông tin chiến lược của các thương hiệu hàng đầu.
Xây dựng thương hiệu cá nhân
Thoạt đầu bạn có thể nghĩ “xây dựng thương hiệu cá nhân” chẳng liên quan đến marketing nhưng nếu nhìn kỹ bạn sẽ thấy có những nét tương đồng.
Làm truyền thông, quảng bá cho một thương hiệu, bạn phải hiểu rõ tính chất, đặc điểm của thương hiệu đó (điểm mạnh, điểm yếu, đối thủ…), biết cách thu hút người tiêu dùng và kích thích, thúc đẩy hành vi mua hàng của họ. Đối chiếu với bản thân, bạn có thể thấy: thứ nhất, một thương hiệu có những sản phẩm cụ thể với những đặc điểm riêng đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng thì bản thân bạn cũng có “những sản phẩm” cho “thương hiệu cá nhân”, đó là những năng khiếu, kỹ năng, kiến thức… tất cả những gì bạn có khả năng làm được, thu hút được và đáp ứng nhu cầu của người khác. Thứ hai, sản phẩm của một thương hiệu phải có chất lượng mới giữ chân khách hàng lâu dài; ở bản thân bạn, để “thương hiệu cá nhân” được đánh giá tốt ban phải trau dồi, không ngừng học hỏi để nâng cao và phát huy những gì mình có, làm mình khác biệt và nổi bật. Thứ ba, mỗi thương hiệu đều chú trọng cách truyền thông và quảng bá hiệu quả qua việc gây ấn tượng, đánh vào tâm lý khách hàng v.v..; chưa nói đến đi làm thực tế, chính bản thân ta phải biết “quảng bá” chính mình trước, nếu ngay cả việc động não xây dựng “thương hiệu cá nhân”, chú ý tâm lý người khác, tìm cách thu hút họ cũng làm không được thì làm sao chúng ta có thể xây dựng các chiến lược truyền thông cho thương hiệu. Học từ những điều nhỏ sẽ góp nhặt cho ta kinh nghiệm để làm những điều lớn hơn.
Hơn nữa, việc xây dựng thương hiệu cá nhân cũng rất hữu ích cho chính bản thân bạn khi xin việc và mở rộng các mối quan hệ.
Chủ động thực hiện những “chiêu thức” marketing đơn giản
Thương hiệu bạn yêu thích đang thực hiện một chương trình đặc biệt; đứa bạn thân mới bắt đầu kinh doanh áo quần online; một người quen của bạn khai trương quán ăn…Đó là những cơ hội bạn nên nắm bắt để học thực tiễn. Một số “chiêu thức” marketing đơn giản mà bạn có thể vừa học vừa thực hành như:
· Truyền miệng: đơn giản nhưng có thể tạo nên sức lan tỏa rộng. Không chỉ là đề cập mà bạn có thể khen, chê, kể chuyện một cách khéo léo để người khác cùng quan tâm.
· Sử dụng các trang mạng xã hội để chia sẻ, giới thiệu và quảng bá.
· Cùng bạn lập nên kế hoạch khuyến mãi đơn giản kết hợp những tiện ích của các trang mạng xã hội. Ví dụ: với của hàng áo quần trực tuyến trên facebook, các bạn có thể mở chương trình khuyến mãi “Like và share hình ảnh của trang để được giảm giá khi mua hàng hoặc nhận quà tặng”.
· Làm phiếu khảo sát sở thích, nhu cầu của những người xung quanh để nắm bắt thị hiếu tiêu dùng.
· Tự làm một đoạn quảng cáo ngắn đơn giản và đưa nó lên mạng. Với sự giúp sức của công nghệ, nếu bạn chịu khó học hỏi và thực sự muốn làm thì sẽ chẳng mấy khó khăn: các phần mềm, ứng dụng, các trang web dịch vụ miễn phí cho điện thoại và máy tính rất đa dạng và nhiều cấp độ từ dễ đến chuyên nghiệp.
Marketing thực sự không xa vời, nó ẩn mình trong những điều tưởng chừng đơn giản và nhỏ bé trong cuộc sống hằng ngày của mỗi người. Học marketing là ứng dụng thực tiễn và luôn giữ mình ở trạng thái “động” – sẵn sàng tiếp thu những kiến thức mới, trải nghiệm mới. Còn chần chừ gì nữa, hãy bắt đầu ngày bây giờ!
Liên Trà
